Fjörutíu aðilar sóttu um ríflega 454 milljón króna styrki í Ask, nýstofnaðan mannvirkjarannssóknarsjóð, í fyrsta umsóknarferli sjóðsins. Umsóknarfrestur rann út 9. desember 2021 en til úthlutunar eru 95 milljónir.
Askur er nýr mannvirkjarannsóknasjóður í eigu félagsmálaráðuneytisins og atvinnuvega- og nýsköpunarráðuneytisins. HMS annast rekstur og daglega umsýslu hans. Sjóðurinn veitir styrki til mannvirkjarannsókna með áherslu á aukna þekkingu, umbætur og nýsköpun til að mæta samfélagslegum áskorunum í mannvirkjagerð. Framvegis verður auglýst eftir umsóknum í Ask í september á ári hverju.
Við úthlutun sjóðsins fyrir árið 2021 er lögð áhersla á:
- Raka- og mygluskemmdir: Verkefni sem stuðla að aukinni þekkingu á raka- og mygluskemmdum í íslenskum mannvirkjum, þróun aðferða við mælingar og mat á umfangi slíkra skemmda og hvernig unnt sé að bregðast við þeim með árangursríkum hætti.
- Byggingarefni: Rannsóknir og þróun á byggingarefnum, á endingu þeirra og viðnámsþoli, á efnisvali og notkun í samræmi við lög um byggingarvörur. Einnig verkefni sem stuðla að minna kolefnisspori byggingarefna og draga úr notkun óumhverfisvænna byggingarefna t.d. með hönnun og eflingu hringrásarhagkerfisins.
- Orkunýting og losun gróðurhúsalofttegunda: Verkefni sem varða orkunýtingu og/eða losun gróðurhúsalofttegunda á líftíma mannvirkja.
- Tækninýjungar í mannvirkjagerð sem auka framleiðni og draga úr umhverfisáhrifum: Þróun tæknilegra lausna sem hafa einkum það markmið að draga úr umhverfisáhrifum mannvirkja og auka verðmætasköpun, hagræðingu, skilvirkni, samskipti og/eða samræmingu meðal hagaðila í byggingariðnaði.
- Gæði og ólík form íbúðarhúsnæðis: Rannsóknir á gæðum íbúðahúsnæðis, hagkvæmni og hvers konar form íbúðarhúsnæðis þurfi að byggja meðal annars með tilliti til þróunar á félagslegum, menningarlegum, tæknilegum og sjálfbærum þáttum.
Hver einstakur styrkur sem sótt er um skal ekki nema hærri fjárhæð en 19 milljónir kr. og ekki meira en 70% kostnaðaráætlunar viðkomandi verkefnis.
Fagráð annast faglegt mat umsókna í samræmi við áherlsur á sviði nýsköpunar og atvinnulífs, veitir umsögn um styrkumsóknir og gerir tillögur til ráðherra um úthlutun styrkja.
Umfang umsókna í Ask í þessari fyrstu úthlutun hans endurspeglar spennandi grósku í nýsköpun og rannsóknum innan mannvirkjageirans. Umsækjendur eru með fjölbreytta þekkingu og reynslu sem spannar vítt svið í byggingariðnaði.
Flestar styrkbeiðnirnar falla í flokkinn byggingarefni. Einnig eru mörg verkefni sem varða framþróun í orkunýtingu og losun gróðurhúsalofttegunda annars vegar og gæði og ólík form íbúðarhúsnæðis hins vegar. Hið sama gildir um verkefni sem fjalla um séríslenskar áskoranir varðandi raka og myglu í byggingum sem er brýnt að rannsaka betur. Þá fela nokkur verkefnanna í sér tækninýjungar eða framfarir í byggingariðnaði. Að þessu sögðu er ljóst að margar umsóknanna tengjast í raun fleiri en einum flokki, sem er vel því þannig koma verkefnin til með að geta skilað margvíslegum ávinningi fyrir samfélagið.
Fagráð mun leggjast yfir mat umsókna í desember og janúar. Fagráðið skipa eftirfarandi fulltrúar:
- Olga Árnadóttir, fulltrúi Húsnæðis- og mannvirkjastofnunar, formaður ráðsins
- Björn Karlsson, fulltrúi félagsmálaráðuneytis
- Guðríður Friðriksdóttir, fulltrúi atvinnuvega- og nýsköpunarráðuneytis
- Ólafur Pétur Pálsson, fulltrúi samstarfsnefndar háskólastigsins
- Hjörtur Sigurðsson, fulltrúi Samtaka iðnaðarins
Nánari upplýsingar um Ask má nálgast á hms.is/askur.
